Jak się dostać, zarobki, praca
W Polsce, poza Państwową Strażą Pożarną, która zatrudnia strażaków zawodowych, funkcjonuje Ochotnicza Straż Pożarna. Członkowie OSP przez całą dobę są w gotowości, aby dbać o bezpieczeństwo osób i mienia. Prowadzą akcje edukacyjne i wspierają zawodowych strażaków. Czy strażacy ochotnicy biorą udział w działaniach ratowniczych i jakie są zarobki w OSP? Sprawdź podstawowe informacje na temat pracowników jednostek OSP i zacznij pracę, która ma ogromne znaczenie.
Kim jest strażak ochotnik?
OSP to umundurowana organizacja społeczna, w której pracują ochotnicy. Strażacy OSP zajmują się zarówno gaszeniem pożarów, jak i pomocą w przypadku klęsk żywiołowych, katastrof oraz różnych innych sytuacji, w których zagrożone jest ludzkie życie, mienie bądź środowisko. To nie wszystko, bo Ochotnicza Straż Pożarna to również szeroka działalność kulturalna, oświatowa i sportowa. Sami strażacy nie mówią o swojej działalności, że jest to praca, tylko że jest to służba. Bez wątpienia stanowi powód do dumy i słusznie cieszy się ogromnym poważaniem społecznym.
Są to ochotnicy, dlatego bardzo często jest to dla nich praca dodatkowa – większość ochotników ma inne prace, które są podstawą ich utrzymania. Godziny pracy strażaka w OSP nie są ściśle określone. Wszystko zależy od jego dyspozycyjności i tego, co strażak ochotnik robi poza służbą oraz jakie są aktualne potrzeby jednostki.
Jak się dostać do Ochotniczej Straży Pożarnej?
Członkiem OSP może zostać każda osoba, która spełnia wymagania danej jednostki oraz Ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych.
Bardzo istotnym (choć nie jedynym) zadaniem strażaka ochotnika jest udział w akcjach ratowniczych. Te bywają bardzo trudne, wiążą się z ryzykiem utraty zdrowia lub życia, dlatego Ustawa nakłada szczególne wymagania wobec kandydata na strażaka ratownika osp uprawnionego do udziału w tychże akcjach.
Ustawa o ochotniczych strażach pożarnych, art. 8:
Do udziału w działaniach ratowniczych i akcjach ratowniczych jest uprawniony strażak OSP, który:
1) ukończył 18 lat, a nie ukończył 65 lat (w sytuacji, gdy strażak pełni funkcję kierowcy, może mieć powyżej 65 lat, pod warunkiem, że posiada aktualne badania lekarskie dopuszczające do prowadzenia pojazdów uprzywilejowanych, przyp. red. na podst. art. 9. tej Ustawy),
2) posiada aktualne ubezpieczenie [...],
3) posiada aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do udziału w działaniach ratowniczych,
4) odbył szkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy,
Kurs na strażaka OSP
Kurs na strażaka OSP
Wstąpienie do OSP wymaga wypełnienia formularza oraz udziału w rozmowie i teście sprawności fizycznej. A co z kwalifikacjami? O ile strażak zawodowy to osoba, która musi mieć określone wykształcenie, o tyle w OSP odbywa się szkolenie pożarnicze oraz staż w jednostce. Osoba, która chce dodatkowo zostać ratownikiem, musi odbyć uzupełniające szkolenia. Kandydaci zdobywają wiedzę związaną z pożarnictwem i poznają procedury operacyjne. Kurs na strażaka OSP jest bezpłatny – zarówno szkolenie podstawowe, jak i specjalistyczne prowadzone jest przez PSP.
Programy szkoleń publikowane są w Biuletynie Informacji Publicznej. Zgodnie z najnowszymi wytycznymi (wrzesień 2023 r.) na szkolenie może zostać przyjęta osoba, która:
- dostarczyła kartę skierowania przed rozpoczęciem szkolenia,
- ukończyła 16 lat i nie przekroczyła 65 lat (w przypadku osób niepełnoletnich konieczna jest zgoda opiekunów prawnych na udział w szkoleniu).
Osoba, która przebyła szkolenie na strażaka Ochotniczej Straży Pożarnej i spełnia określone warunki (np. posiada ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków, jest wyposażona w mundur i sprzęt, ma zaświadczenie lekarskie potwierdzające zdolność do udziału w akcjach ratunkowych itp.) ma następujące uprawnienia:
Absolwent szkolenia uprawniony jest do prowadzenia podstawowych czynności ratowniczych w ramach zastępu podczas działań ratowniczych z wykorzystaniem sprzętu i wyposażenia technicznego przewidzianego w programie szkolenia, w tym urządzeń nadawczych i odbiorczych właściwych dla sieci radiowych UKF Państwowej Straży Pożarnej, prowadzenia działań ratowniczych podczas powodzi, wydawania sygnałów i poleceń uczestnikom ruchu lub innym osobom znajdującym się na drodze w ramach wykonywania działań ratowniczych [...].
Całe szkolenie obejmuje łącznie 128 godzin zajęć dydaktycznych i 5-godzinny egzamin. W czasie szkolenia kursanci między innymi odbywają test w komorze dymowej, a także mają szkolenia z zakresu współdziałania z Lotniczym Pogotowiem Ratunkowym. Zajęcia praktyczne prowadzone są w zróżnicowanym terenie i w różnych warunkach atmosferycznych, co ma przygotować przyszłego strażaka OSP na każdą sytuację.
Niektóre z tematów szkolenia na strażaka OSP to:
- Sprzęt ratowniczy i podręczny sprzęt gaśniczy,
- Sprzęt i armatura do podawania wody i piany,
- Drabiny pożarnicze przenośne,
- Podstawy fizykochemii spalania,
- Spalanie wybuchowe,
- Pożar i jego rozwój,
- Metody uwalniania osób poszkodowanych z samochodów osobowych,
ciężarowych oraz autobusów, - Działania ratownicze i zabezpieczające podczas powodzi,
- Pierwsza pomoc przedmedyczna.
Po zajęciach teoretycznych przeprowadzany jest egzamin pisemny, który kandydat musi zaliczyć na minimum 70%. Dopiero wówczas przyszły strażak może przystąpić do praktycznej części szkolenia. Po całym kursie przeprowadzany jest z kolei egzamin praktyczny, który polega na wykonaniu zadania indywidualnie lub w zespole, wykorzystując dostępny sprzęt.
Osoba pełniąca zadania w straży pożarnej powinna mieć ku temu odpowiednie predyspozycje. Poszukuje się kandydatów, którzy są odpowiedzialni, wytrwali, skłonni do poświęceń, odporni fizycznie oraz psychicznie, cechujący się wysoką etyką pracy i poszanowaniem dla przepisów, przezorni, mający doskonały refleks, spostrzegawczy i odważni (ale nie brawurowi). Niezwykle istotne jest też to, że strażacy muszą umieć działać w grupie. Sukces akcji ratowniczej zależy od koordynacji działań wielu ludzi. Nie ma tu miejsca na źle rozumiany indywidualizm i chęć wykazania się, np. narażając jednocześnie innych członków zespołu czy ryzykując eskalację niebezpiecznego zdarzenia. Strażak powinien zawsze pamiętać o tym, że jest częścią zespołu, a także, że w walce z żywiołem, czy jest nim pożar czy np. powódź, człowiek powinien zachować pokorę i przezorność.
Strażak PSP – wymagania
Strażak PSP – wymagania
Przypomnijmy także, jak zostać strażakiem zawodowym. W przypadku PSP konieczne jest odbycie służby przygotowawczej w jednostce organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej lub ukończenie Szkoły Głównej Służby Pożarniczej (Warszawa) bądź Szkoły Aspiranckiej (Częstochowa, Kraków, Poznań).
Ochotnicza Straż Pożarna – jak wygląda praca?
OSP to praca polegająca na kompleksowym wsparciu lokalnej społeczności w razie pożarów, wypadków drogowych czy skutków burz i ulew.
Zgodnie z Ustawą o ochotniczej straży pożarnej (art. 3) do głównych obowiązków tej jednostki należy m.in.:
- prowadzenie działań ratowniczych, udział w działaniach ratowniczych oraz akcjach ratowniczych, a także udział w działaniach prowadzonych przez inne służby, inspekcje i straże;
- udział w działaniach ratowniczych i akcjach ratowniczych poza granicami kraju na podstawie umów międzynarodowych;
- udział w alarmowaniu i ostrzeganiu ludności o zagrożeniach;
- udział w ochronie ludności;
- wykonywanie kwalifikowanej pierwszej pomocy;
- organizowanie przedsięwzięć służących krzewieniu sportu i kultury fizycznej;
- organizowanie przedsięwzięć oświatowo-kulturalnych propagujących wiedzę i umiejętności w zakresie ochrony przeciwpożarowej;
- propagowanie zasad udzielania pierwszej pomocy;
- integrowanie społeczności lokalnej.
Warto mieć na uwadze, że strażacy ochotnicy mogą zatem zajmować się zarówno gaszeniem pożarów, pomocą w czasie powodzi, ratowaniem ludzi i zwierząt, jak i ochroną środowiska (w tym usuwaniem skutków wycieków substancji chemicznych, olei). Do istotnych zadań tej formacji należy też podnoszenie świadomości lokalnej społeczności odnośnie bezpieczeństwa przeciwpożarowego, prowadzenie zajęć dla dzieci i młodzieży itp.
Dlaczego warto dołączyć do OSP?
Praca w Ochotniczej Straży Pożarnej bywa bardzo obciążająca i fizycznie, i psychicznie. Dodatkowo uczestnictwo w działaniu ratowniczym może wiązać się z ryzykiem utraty zdrowia, a nawet życia. Strażacy ochotnicy nie osiągają wysokich zarobków, jest to także zajęcie wykonywane głównie po godzinach podstawowej pracy. Dlaczego zatem warto dołączyć do lokalnej jednostki OSP?
Strażacy z OSP mają realny wpływ na bezpieczeństwo w obrębie gminy lubmiejscowości. Ratują ludzkie życie, dorobek mieszkańców, to dzięki ich poświęceniu i zaangażowaniu ratowane są np. zalewane powodziami miejscowości czy zagrożone skażeniem środowisko. Jest to zajęcie, które może być powodem do dumy i dawać ogromną satysfakcję. Nie dziwi zatem także to, że praca strażaka cieszy się ogromnym poważaniem oraz zaufaniem społecznym.
Jest to także profesja umożliwiająca podnoszenie kwalifikacji. Strażak w akcji może rozwijać umiejętności techniczne związane z obsługą sprzętu gaśniczego i doskonalić sposoby postępowania w razie zagrożeń (pożar, wypadek drogowy), zostając przy tym specjalistą w zakresie bezpieczeństwa oraz ochrony ludzi i mienia.
Ochotnicza Straż Pożarna – zarobki
Ochotnicza Straż Pożarna w Polsce to służba, za którą przysługuje ekwiwalent pieniężny. Zarobki zależą od uczestnictwa danej osoby w prowadzonych działaniach takich jak akcje ratownicze, ćwiczenia i szkolenia. Ekwiwalent jest naliczany za każdą rozpoczętą godzinę pracy – bez względu na ilość wyjazdów w tym czasie.
Ile zarabia strażak OSP? Wynagrodzenie dla strażaków ustalane jest co najmniej raz na dwa lata przez radę danej gminy. Wysokość ekwiwalentu godzinowego może wahać się od wysokości minimalnej stawki godzinowej do maksymalnie 1/175 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w danym okresie.
Czym się różni Ochotnicza Straż Pożarna od państwowej?
Państwowa Straż Pożarna to formacja zawodowa, która przeprowadza akcje ratunkowe na terenie całego kraju. Strażacy zatrudniani są na etacie i otrzymują stosowne wynagrodzenie, pozostając przy tym w gotowości przez całą dobę.
Strażacy w ramach OSP działają lokalnie, stanowiąc podstawowy poziom ochrony na terenie gminy. Ich głównym obowiązkiem są działania prewencyjne – akcje informacyjno-edukacyjne i szkolenia, niemniej wspierają także PSP w działaniach oraz mogą brać udział w akcjach ratunkowych.
Ochotnicza Straż Pożarna – najczęściej zadawane pytania:
Kto ponosi koszty utrzymania OSP?
Zgodnie z Ustawą o ochotniczej straży Pożarnej wszelkie koszty utrzymania OSP ponosi podmiot odpowiadający za utworzenie danej jednostki. Mogą być to na przykład jednostki samorządu terytorialnego.
Czy praca w OSP liczy się do emerytury?
Strażak, który działał w ramach OSP, może liczyć na dodatkowe świadczenie doliczane do przysługującej mu emerytury. Zgodnie z ustawą z dnia 17 grudnia 2021 roku o ochotniczych strażach pożarnych świadczenie ratownicze dla strażaków OSP wynosi 200 złotych.